SỰ ÂU HÓA CỦA BÀ JONES (Truyện dịch của Trương Thị Mai Hương)

Mùi bỏng ngô bay lạc vào phòng ngủ nhằm thẳng vào mũi khi tôi đang nghỉ ngơi trên đống gối bông xốp và chuyển kênh ti vi liên tục. Có khoảng hơn hai mươi lăm kênh truyền hình cáp và như thường lệ tôi lại kết thúc bằng việc xem lại bộ phim M.A.S.H.

Chồng tôi bước vào với bữa tối qua loa của hai đứa rồi túm lấy một trong số gối của mình mà tôi đã tranh thủ dùng trước. Anh nhìn cái cách tôi miễn cưỡng di chuyển và nói. “Thôi nào. Nếu em cần một cái gối nữa thì cứ mua đi”.

Vừa lúc anh đặt mình yên vị phía bên kia giường, tôi lầm bầm về chuyện mấy ông vua và lâu đài của họ. Điều này khiến anh đáp trả ngay. “Trong khi em đang mắc míu với đề tài đó thì hãy đoán xem hôm nay anh đã nhận được thư của ai nào”.

“Ai?” tôi hỏi. Tôi có thể thấy là anh thật sự muốn tôi phải chờ đợi trong chốc lát bằng cái cách anh chậm rãi nhai bỏng ngô. Sau đó, anh tung một hạt lên cao và cố đớp lấy nó bằng cái miệng.

“À,” tôi nói trong khi cố gắng nhồi ít không khí vào cái gối bẹp dí của mình, “Em không biết thật mà. Và em thực sự không thích đoán. Vậy nên nếu anh muốn kể thì kể đi”.

“Ken Jones” anh đáp.

Ken Jones. Thật đáng kinh ngạc là làm sao một cái tên lại có thể đánh thức những kí ức đã ngủ quên.

“Thế à? Anh ta có nói đến Rosita không? Ý em là họ vẫn còn ở với nhau chứ?”

“Hẳn rồi”.

Một phong thư được ném lên bụng và tôi nhìn vào địa chỉ cần hồi âm.

“Làm gì có cái căn cứ nào quanh thành phố này phải không?”

“Không. Cậu ấy xuất ngũ rồi”.

“Thật vậy sao? Em cứ nghĩ là anh ta sẽ ở đó cả đời chứ. Ý em là anh ta không hề có vẻ gì hợp với bất kì công việc nào khác ngoài quân đội. Thế giờ anh ta làm gì?”

“Đọc thư đi. Anh nghĩ em sẽ ngạc nhiên cho mà xem”.

***

Một nụ hôn đậu lên trán tôi – dấu hiệu chúc ngủ ngon thường nhật. Tôi cầm lấy bức thư và nghĩ vơ vẩn ngược về mười lăm năm về trước.

Chồng tôi từng là phi công và được bổ nhiệm làm ở một căn cứ trên đất Đức trong những năm cuối cùng làm nhiệm vụ. Chúng tôi sống trong một ngôi làng bên ngoài Wiesbaden. Căn hộ chúng tôi thuê nhỏ và tù túng nhưng chúng tôi được ở bên nhau. Trừ những tuần mà đôi khi là hàng tháng trời anh phải làm việc trên đường, phi đội liên lạc luôn phải di chuyển đặc biệt là những người đóng quân ở trung tâm châu Âu.

Kết quả của việc thường xuyên bị để lại một mình là các bà vợ người Mĩ phải nhanh chóng thích nghi và học cách tự mình xoay xở giữa một nền kinh tế xa lạ. Giữa các bà vợ trong tòa nhà hình thành nên một tình bạn thân thiết, và khi Ken Jones chuyển đến thì lại nảy ra một âm mưu.

Ken đã bám theo chồng tôi trong khóa đào tạo cơ bản. Anh ta là một nhân vật nhiều màu sắc hơn cả trong hàng tá câu chuyện về trại huấn luyện lính thủy mới tuyển mà tôi phải chịu đựng. Tôi không nghĩ rằng mình còn nhớ nhiều về chúng. Điều này càng trở nên rõ ràng hơn sau khi tôi thực sự gặp anh ta. Tôi nhớ cái ngày anh ta có mặt ở căn hộ.

“Rick, ông bạn cũ của tôi!” Sau vài cú vỗ vai kiểu đàn ông thì tôi được giới thiệu.

“Ken, đây là vợ tôi Stacy”.

“Rất vui được gặp cô, Stace. Được đó anh bạn. Tôi cá là cậu hẳn phải bực mình lắm khi để một tạo vật xinh đẹp như vậy ở một mình suốt phải không?

Khi Ken còn bận quan sát thân hình tôi thì sự khiếp sợ đưa tôi rút lui vào gian bếp nơi tôi nhã nhặn tự bào chữa cho mình. Trong lúc tôi rửa mấy sạch mấy cái cốc thủy tinh và pha cà phê, giọng Ken quét tới từ phòng trước.

“Phải, tôi chọn lấy cho mình một cô em Phillippines. Cô ta làm việc như trâu và khá kiệm lời. Còn chuyện này nữa. Mọi điều người ta nói về phụ nữ châu Á và tình dục… đều đúng! Tôi sẽ kể cho cậu này ông bạn, cô ta có thể…”

“Được rồi đấy Ken. Để mấy chi tiết đó lại sau đi”.

Tôi đã phát hiện ra sự không thoải mái trong giọng Rick.

“Sao cậu không dẫn vợ đến ăn tối hôm nay? Vợ chúng ta có thể làm quen với nhau. Stacy đã ở đây đủ lâu để tự khám phá xung quanh. Vợ tôi có thể ra ngoài chơi cùng vợ cậu trong khi chúng ta làm nhiệm vụ”.

Vài ngày sau, Ken lại đến nhà chúng tôi. Một cô gái nhỏ trông như búp bê với mái tóc đen dài đứng cạnh anh ta. Ngay lập tức tôi cảm thấy thích cô ta, một cảm giác khá đối lập với điều mà tôi nghĩ về gã chồng.

Cô ấy không nói nhiều trong suốt bữa ăn nhưng có vẻ rất háo hức được giúp tôi dọn dẹp. Được ở một mình với nhau trong nhà bếp, tôi gần như phải nói suốt trong cuộc chuyện trò. Tuy nhiên tôi vẫn có thể biết được vài điều ít ỏi về gia đình cô ấy. Rõ ràng là họ rất nghèo và cô nhớ họ.

Đám đàn ông bị gửi đến Hà Lan vào tuần sau. Ken đến nhà chúng tôi vào sáng sớm hôm họ khởi hành.

“Stace này. Tôi cần cô giúp tôi một việc”.

Tôi cảm thấy như khỏa thân khi mắt anh ta tìm thấy ngực mình và cứ ở đó không rời đi.

“Tôi tự hỏi,” anh ta tiếp tục, “liệu cô không phiền nhận giúp thư và vài thứ hàng tạp phẩm khi tôi đi xa chứ? Rick nói rằng cô đến căn cứ vài lần một tuần”.

“Được thôi Ken. Tôi sẽ rất vui khi dẫn Rosita đi chơi. Những cô gái và…”

“Không… xem này. Rosita là kiểu người khá nhút nhát, và ừm, cô ấy không hẳn là người phụ nữ tự do. Cô hiểu ý tôi chứ?”

Ngay lập tức mắt tôi nhìn trừng trừng vào nụ cười nhăn nhở đỏm dáng của anh ta.

“Không, tôi không hiểu ý anh Ken à. Thế việc học cách đi ra ngoài và nhận thư của anh có liên quan tới chuyện được tự do không? Còn nữa, tại sao anh lại ăn nói tự do theo cách như thế?”

Rick cầm túi của mình và vội đi về phía cửa.

“Tôi đảm bảo là Stacy không phiền gì đâu”.

Vừa nói mắt anh vừa nài xin tôi.

“Tôi sẽ xuống ngay thôi Ken”.

Nụ cười toe toét quen thuộc ngoác ra trên mặt anh ta.

“Được thôi anh bạn. Tôi sẽ đợi dưới nhà. Đừng ở lâu quá đấy. Tôi đã chăm sóc người phụ nữ của mình đêm qua rồi”.

Khi Ken đã đi xuống cầu thang rồi Rick liền đóng cửa lại.

“Em ghét hắn ta Rick à! Em hoàn toàn ghê tởm hắn!”

Trước khi tôi có thể nói thêm gì nữa thì Rick hôn tôi. Nhận ra việc anh lại sắp phải đi, tôi quên ngay cái kẻ ngập ngụa đó và gục lên người chồng mình.

Cùng ngày hôm đó, tôi quyết định sẽ lờ đi yêu cầu của Ken. Tôi dẫn Rosita vào thị trấn rồi đến căn cứ. Tôi dạy cô cách mua vé xe buýt và làm sao để dán tem vào khi đã ở trên xe. Tôi ngạc nhiên trước sự hăng hái của cô. Cô ấy bắt đầu nói nhiều hơn và cười nhiều hơn nữa.

Khi người quản lí đến thăm hàng tuần, tôi nói cho Rosita biết rằng đó là công việc của ông ta phải kiểm tra lò sưởi và quét cầu thang.

Ông ta chưa bao giờ quét xong được cái cầu thang cho nên cánh phụ nữ phải làm thay. Ông ta còn làm ồn và đập lung tung trong phòng hơi đốt như thể đang làm cái gì đó. Rồi theo theo ông ta sẽ hỏi xin thuốc lá. Tôi bảo Rosita nhớ tránh xa ông ta.

Cuối cùng thì đám phụ nữ trong tòa nhà của chấp nhận cô vợ trầm tính của Ken. Cô có vẻ ngạc nhiên vì phần lớn chúng tôi vẫn tiếp tục học tập ở khu căn cứ. Janie Scott ở tầng ba là sinh viên luật. Cô ấy làm Rosita kinh ngạc về tình trạng li hôn trong thực tế. Cá nhân tôi thì nghi ngờ cô nàng làm thế là có mục đích. Cô ta cũng đã từng gặp Ken.

Sue sống bên kia hành lang, cô chuyên về kinh doanh. Cô lại sắp sinh đứa con thứ hai. Chính cô là người khiến Rosita nghĩ tới chuyện đi học.

Một buổi sáng nọ, lúc chúng tôi đang trên đường đến trạm xe buýt thì có một cảnh tượng lạ lùng xuất hiện ở một trong những khu chung cư gần đó. Một người phụ nữ thấp bé, tròn quay khoác chiếc áo ngủ và đi dép lê xuống vỉa hè. Cô ta dắt một con chó con gầy gò giống lai bằng sợi dây xé ra từ một mảnh vải cột quanh cổ nó. Tuy nhiên sợi dây lại quấn quanh chân sau con chó khiến con vật cứ phải nhảy lò cò trên ba chân. Người phụ nữ lê bước phía sau trông có vẻ không nhớ tới chuyện này.

Cô ta ngoác miệng cười khi nhìn thấy Rosita và tôi. Khi chúng tôi đến gần hơn thì cô ta bắt đầu bắt chuyện.

“Xin chào, tôi là Kim. Tôi sống ở đây. Hai người sống ở đâu?”

Tôi chỉ về hướng khu chung cư của mình và cô ta tiếp tục.

“Chồng của hai người làm trong Lực lượng Không quân à?”

Khi chúng tôi đều gật đầu thì cô ta nói, “Chồng tôi ở trong quân đội. Anh ta là một tay lính Mĩ tồi. Lúc nào đó hãy đến đây chơi. Tôi sẽ dạy hai người nấu món Hàn”.

Rosita đến chỗ Kim vài lần mỗi tuần. Một thời gian sau đó, mấy người bạn và tôi để ý thấy trong lối nói của Rosita xuất hiện tiếng lóng và nó khá đáng yêu. Cô cũng bắt đầu nói năng tự do hơn. Cô thích làm bạn với tôi nhưng cô lại đặc biệt gần gũi với Kim.

“Kim nói đàn ông Mĩ thích đối xử với người phụ nữ châu Á của họ như trong phim,” một hôm cô bảo tôi như vậy lúc ở phòng giặt là dưới nhà.

“Thật à?”

“Phải, nhưng cô ấy nói chúng tôi đã làm được khá nhiều rồi cưng à!”

Tôi phá lên cười trước lời bình luận rồi nói, “Cô có định hút thuốc không đấy?”

Hoàn toàn xa lạ với việc buôn bán thuốc lá cho nên nhìn cô có vẻ bối rối bởi câu hỏi của tôi.

“Đừng bận tâm,” tôi nói. “Vậy cô định sẽ làm gì đây Rosita?”

“Đi học. Một ngày nào đó tôi muốn kiếm thật nhiều tiền”.

“Thế thì tốt. Nhưng Ken sẽ nói gì? Chẳng phải anh ta không muốn có một gia đình sao?”

“Ken là người tốt,” cô nói. “Tôi sẽ sinh con cho anh ta nhưng cũng sẽ lấy thứ mình muốn. Tôi không bao giờ muốn mình phải nghèo nữa, rồi giúp đỡ gia đình tôi”.

Chúng tôi ở đó với Rosita trong sáu tuần. Khi đàn ông trở về nhà, lúc đầu Ken đã không để ý thấy sự thay đổi ở vợ mình. Thế rồi vào một buổi tối nọ, Ken lại đến nhà chúng tôi. Tôi nghe lén được chút ít khi anh ta nói chuyện với Rick.

“Cô ta đã ra ngoài cả ngày! Sáng nay cô ta lẩm bẩm điều gì đó về việc đi tới căn cứ, đi học hay gì nữa. Cô ta về nhà sau sáu giờ tối. Khi tôi hỏi về bữa tối, cô ta chìa một chai bia vào mặt tôi rồi bảo nghỉ ngơi đi! Sau đó cô ta nói tôi hành động như một tên lính Mĩ tồi tệ! Cô ta đã học mấy thứ đó ở đâu vậy nhỉ?”

Hình ảnh Kim trong chiếc áo mặc nhà xuất hiện trong tâm trí và tôi đã phải kiềm chế để không cười.

Tôi đã luôn thắc mắc về kết quả từ tác động của chúng tôi tới Rosita năm đó.

Khi Rick hết nghĩa vụ quân sự, tôi chào tạm biệt người bạn của mình. Tôi vẫn viết thư qua lại với Janie và Sue nhưng lại mất hết liên lạc với tất cả những người khác mặc dù tôi vẫn coi họ là bạn. Tôi thừa nhận là mình đã lo lắng về cô học trò của chúng ta một thời gian. Rồi sau đó cô ấy bắt đầu mờ nhạt dần vào đám sương mù ảm đạm trong lãng quên trong khi chúng tôi tiếp tục cuộc sống của mình.

Tôi mở thư và ngạc nhiên khi đọc về bốn đứa trẻ, ba gái một trai. À thì có lẽ anh ta sẽ không bỏ đi như cha mình. Và rồi tôi đã cười khi đọc tiếp. “Thôi giờ tôi phải đi đây, anh bạn. Rosita có công việc kinh doanh của riêng mình và thường về nhà trễ. Tôi phải nấu bữa tối và đó là nhiệm vụ tối nay”.

Tôi vẫn cười khi gấp bức thư lại và đặt nó lên chiếc bàn cạnh giường. Chồng tôi đã ngáy một cách êm ái khi tôi với lấy chiếc điều khiển ti vi rồi bấm dừng khi một chương trình về thương mại chiếu muộn đập vào mắt mình. Sáu cô em người châu Á, như kiểu Ken sẽ gọi họ, đứng xếp hàng chờ kiểm tra.

“Xin chào. Bạn có muốn viết thư với những cô gái Phillipines xinh đẹp, độc thân không?”

“Có rất nhiều cô gái xinh đẹp đang chờ bạn…”

TRƯƠNG THỊ MAI HƯƠNG

Dịch từ bản tiếng Anh

của tác giả CRYSTAL ARBOGAST

The smell of popcorn strayed into the bedroom, targeting my nostrils as I relaxed on fluffed up pillows, flicking through T.V channels. As usual, over twenty-five stations on cable, and I end up with the same thing at this time, a re-run of M.A.S.H.

My husband entered with our nightly snack, and grabbed for one of his pillows, which I had snatched earlier. Seeing my reluctance at moving, he said, "Come on, give it up. If you need another pillow, go buy one."

    As he settled himself on the other side of the bed, I mumbled something in reference to kings and their castles. This prompted a reply. "While you're on that subject, guess who I got a letter from today."

"Who?" I asked. I could see that he really wanted me to be held in suspense for a while. It was the way he slowly chewed his popcorn. Then, he tossed another kernel into the air, trying to catch it in his open mouth.

"Well," I said, while attempting to beat some air into my flattened pillows, "I haven't the faintest. And, I really don't feel like guessing. So, if you're going to tell me, then tell me."

"Ken Jones," came the reply.

Ken Jones. It's amazing how a name can awaken sleeping memories.

    

"Really? Did he mention Rosita? I mean, are they still together?"

"Sure."

An envelope was tossed onto my stomach, and I looked at the return address.

"There isn't a base around this city, is there?"

"Nope. He's out."

"Really? I took him for a lifer. I mean, he really didn't seem to be suited for anything else but the military. So, what's he doing now?"

"Read the letter. I think you'll be surprised."

A kiss landed on my forehead, the usual goodnight signal. I picked up the letter, and my thoughts wandered back to fifteen years before.

My husband had been an Airman, and was assigned to a base in Germany during his last year of duty. We lived in a village outside of Wiesbaden. The apartment we rented was small and cramped, but we were together. That is, except for the weeks, and sometimes months, which he spent on the road. Communication squadrons were always on the move, especially those based in central Europe.

As a result of being left alone frequently, American wives had to adapt quickly, and learn how to manage on their own in a foreign economy. A camaraderie had developed between the wives in our building, and when Ken Jones moved in, a conspiracy developed.

Ken had latched onto my husband in basic training. He had been one of the more colorful characters in the many "boot camp" stories I had been subjected to. I had made up my mind that I had not missed much. This decision became concrete after I actually met him. I remembered the day he had shown up at the apartment.

"Rick, old buddy!" After a few good-natured macho slaps, I was introduced.

"Ken, this is my wife, Stacy."

"Glad to meet you, Stace. Gee, bud, I bet you get kinda nervous leaving a good-looking thing like that all alone, huh?'

As Ken surveyed my body, revulsion led my retreat into our kitchenette, where I politely excused myself. While I cleaned up a few glasses and made coffee, Ken's voice trailed in from the front room.

"Yep, I picked me up a little babe while I was in the Philippines. Works like a dog, keeps her mouth shut, and let me tell you something else. All those things they say about Asian women and sex ... it's true! I'll tell you, old buddy, she can ..."

<  3  >

"Ken, that's okay. Spare me the details."

I had detected the uneasiness in Rick's voice.

"Why don't you bring your wife up to dinner tonight? Our wives can get to know each other. Stacy's been here long enough to make her way around. She can help your wife out while we're on the road."

Later on, Ken was again at our door. A small doll-like girl, with long black hair, was at his side. I took an instant liking to her, a feeling quite opposite to which I held for her husband.

She did not speak much at all during the meal, but had seemed eager to help me with the dishes. Alone in the kitchenette, I had done most of the talking. I was able, however, to learn a little about her family. It became obvious that they were very poor, and that she missed them.

The guys were sent to Holland the next week. Ken came up to the apartment early the morning of their departure.

"Hey, Stace, I wanted to ask a favor of you."

I felt naked as his eyes found my chest, and stayed there.

"I was wondering," he continued, "if you would mind picking up our mail and maybe some groceries while I'm gone. Rick says that you make a couple trips a week to the base."

"Sure, Ken. I'll be glad to show Rosita around. The girls and ..."

"No ... see, Rosita's kind of timid, and well, she's not exactly a liberated woman. Know what I mean?"

My eyes immediately glared back into his smug grin.

"No, I don't know what you mean, Ken. What does learning to get around and pick up your mail have to do with being liberated? And, why do you say liberated the way you do?"

<  4  >

Rick had picked up his bags and hurried to the door.

"I'm sure Stacy won't mind."

His eyes pleaded with me as he spoke.

 "I'll be down in a minute, Ken."

The familiar grin spread across his face.

"Sure, old buddy. I'll be waiting downstairs. Don't be too long. I took care of my woman last night."

As Ken stomped down the stairway, Rick closed the door.

"Rick, I hate him! I absolutely loathe him!"

Before I could say another word, Rick kissed me. Realizing that he was leaving again, I forgot about the swamp creature, and hung onto my husband.

That same day, I had made up my mind that I would ignore Ken's request. I took Rosita into town, and onto the base. I taught her how to buy the bus tickets, and how to stamp them once she boarded. I was amazed at her enthusiasm. She began to talk more, and smile more.

When the housemeister made his weekly visit to the building, I informed Rosita that it was his job to inspect the furnace, and sweep down the stairs.

He never succeeded in sweeping down our stairway, so the women did the job. He clanged and banged away in the furnace room, as if he were accomplishing something. Then, he would beg for "cigaretten". I told Rosita to avoid him.

All of the women in the building eventually adopted Ken's quiet wife. She seemed surprised that the majority of us were continuing our education on base. Janie Scott, who lived on the third floor, was a law student. She amazed Rosita with the facts on divorce. I personally suspect she did this on purpose. She had met Ken also.

Sue, from across the hall, majored in business. She was also near to giving birth to her second child. It was Sue who pushed Rosita toward the idea of going to school.

<  5  >

One morning, as we made our way to the bus stop, a strange sight emerged from one of the neighboring apartment buildings. A small, round woman, dressed in a housecoat and house slippers, stepped out onto the sidewalk. She was leading a straggly, mixed-bred pup by a tattered rope, which was tied around his neck. The rope, however, was caught up and around the dog's hind leg. This caused the animal to hop along on three legs. The woman trailing behind seemed oblivious to the situation.

A big smile spread across her face when she saw Rosita and myself. As we moved closer, she started a conversation.

"Hello, me Kim. I live here. Where you live?"

As I pointed in the direction of my apartment building, she continued.

"Your husbands' Air Force?"

As we nodded our heads, she said, "My husbands Army. No good GI. You come over sometime. I teach you cook Korean."

Rosita visited Kim a few times a week. After a while, my friends and I noticed a kind of slang appearing in Rosita's speech. It was kind of cute. She also had begun to talk more freely as time went by. She enjoyed our company, but she was especially close to Kim.

"Kim say American men like to treat their Asian women like something in movie," she had said to me one day in the downstairs laundry room.

 "Really?"

"Yeah, but she say we come a long way, baby."

I had laughed at the remark, and said, "Do you intend to take up smoking, also?"

Unfamiliar with the cigarette commercial, she was visually puzzled by my question.

"Never mind," I had said. "So, what do you plan to do, Rosita?"

"I go to school. I want to make big money, someday."

"That's good, but what will Ken say? Doesn't he want to start a family?"

"Ken good man," she had said. "I give him babies, but I get what I want. Never be poor again. Help my family."

We had six weeks with Rosita. When the men returned home, Ken had not noticed the change in his wife, at first. Then, one evening, Ken appeared at our door, again. I eavesdropped to bits and pieces of the conversation while he visited with Rick.

 "She's been gone all day! She mumbled something this morning about going to the base, school or something. She walks in after six. When I ask her about supper, she shoves a beer at my face and tells me to relax! Then, she tells me that I'm acting like a no good GI! Where'd she get this stuff?"

The vision of Kim in her housecoat came to my mind, and I had to stifle a giggle.

I had always wondered about the outcome of that year, and the result of our influence on Rosita.

When Rick's tour of duty was over, I said good-bye to my comrades. I still correspond with Janie and Sue. I lost track of everyone else, although I still consider them my friends. I admit I had worried about our pupil for a while. Then, she began to fade away into the gray fog of forgetfulness as we got on to our own lives.

I opened the envelope. I was surprised to read about the four kids, three girls and a boy. Oh well, maybe he won't turn out like his Dad. Then, I smiled as I read on. "Well, old buddy. I've got to go. Rosita's got her own business and she gets home late. I've got to get some supper on. It's my turn tonight."

Still smiling, I folded the letter and placed it on the night table. As my husband snored softly, I reached for the remote, pausing as a late-night commercial caught my eye. Six Asian babes, as Ken would have called them, all lined up for inspection.

"Hello. Would you like to correspond with beautiful, single Filipino girls?

"There are many beautiful girls waiting, just for you ..."